سیاست بانک مرکزی قابل پیش‌بینی شدن نرخ ارز است
محمدرضا فرزین با بیان اینکه از ابتدای سال جاری سیاست بانک مرکزی بر سیاست تثبیت متمرکز بوده است، گفت: بر این اساس تلاش بر این بوده است که شاخص های اقتصادی کلان را به ثبات برسانیم و اقتصاد را برای فعالان اقتصادی پیش بینی پذیر کنیم تا تجار و بازرگانان با نوسانات روبرو نشوند؛ چراکه معتقدم ثبات، زمینه ساز امنیت اقتصادی است.
در سال گذشته با نوساناتی در حوزه ارز مواجه بودیم اما تمام تلاش خود را برای به ثبات رساندن ارز به کار گرفتیم و مرکز مبادله ایران نیز بر همین مبنا ایجاد شد تا بتوانیم نرخ را به ثبات برسانیم. در حال حاضر بخش عمده نیازهای ارزی کشور در مرکز مبادله ارز و طلا انجام می شود. تاکنون بالغ بر ۵۹ میلیارد دلار در این مرکز تامین ارز شده است که ۶۰ درصد بیش از متوسط چهار سال گذشته و ۱۰ درصد بیش از دوره مشابه سال قبل است. البته در سال جاری به دلیل رکود جهانی و کاهش ارزش صادراتی محصولات، با این حال تامین ارز دچار مشکل نشد و از طریق منابع آزاد شده مان نیز ارز را تامین کردیم.
رئیس کل بانک مرکزی درباره نرخ ارز یادآور شد: درخصوص نرخ نیز تلاش کردیم که بازار غیررسمی علائمی را به بازارهای دارایی ها می دهد، لذا تلاش کردیم این نرخ را در محدوده ای خاص متوقف کنیم. متأسفانه در چند هفته اخیر به دلیل تلاطمات سیاسی افزایش هایی رخ داد و همانطور که پیشتر نیز اشاره شد با فروکش کردن مسائل سیاسی، نرخ ارز نیز کاهش خواهد یافت. همانطور که می بینید طی روزهای اخیر شاهد کاهش نرخ ارز بودیم و به همان نرخ های قبل بازخواهد گشت. تلاش ما این بوده است که نرخ را در بازار غیررسمی در محدوده‌ای تثبیت کنیم و در بازار رسمی و در مرکز مبادله ایران نیز شناوری نرخ را ایجاد کنیم. در حال حاضر بخش عمده ای از ارز پتروشیمی ها، فولادی ها همه در مرکز مبادله ایران عرضه می شود و نیازهای وارداتی کشور نیز از این طریق تأمین می شود.
در حال حاضر در بازار ارز و در مرکز مبادله ایران به زودی ارز بازار سلف را راه اندازی می کنیم و تلاش می کنیم به این واسطه ارز را پیش فروش کنیم تا اطمینان خاطر را درخصوص نوسانات نرخ ارز به وجود آوریم. از ابزار سوآپ استفاده خواهیم کرد. هم اکنون در سامانه نیما ارزی که عرضه می کردیم محدودیت بر روی درهم بود به همین دلیل نیز تلاش کردیم یوآن و سایر ارزهایمان را سوآپ کنیم و با درهم عرضه کنیم. در حال حاضر میزان درهمی که در سامانه نیما عرضه می کنیم، برایش تقاضا وجود ندارد و عرضه بیش از میزان تقاضاست. این امر درخصوص یورو نیز صادق است.
رئیس کل بانک مرکزی در توضیح سیاست های پولی بانک مرکزی عنوان کرد: از طرف دیگر در حوزه سیاست های ما در نظام بانکی طبیعی است که اگر بخواهیم ارز را کنترل کنیم، بایستی ریال را نیز کنترل کنیم. چراکه هرگونه تغییرات در نرخ نقدینگی باعث تغییرات در سایر متغیرهای کلان اقتصادی می شود و در چارچوب سیاست تثبیت یکی از سیاست های ما این بود که نرخ رشد نقدینگی را به سطح ۲۵ درصد برای سال جاری برسانیم. البته رشد نقدینگی و پایه پولی شدیداً افزایش یافته بود و انتظارات فعالان اقتصادی بر تورم های بسیار بالا بود.
بنابراین در گام نخست باید رشد پایه پولی و نقدینگی را مهار می کردیم و این کار را با اصلاحاتی که در سیاست های پولی عملیاتی کردیم. خوشبختانه نرخ رشد نقدینگی در دی ماه به ۲۵.۲ درصد و نرخ رشد پایه پولی به ۳۱.۳ درصد رسیده است. همچنان نیز معتقدم که در سال آینده نیز باید این سیاست را ادامه دهیم تا ثبات در اقتصاد کلان ایجاد شود.
مشکل ما در کشور این است که بار تامین مالی برعهده نظام بانکی است و ۹۰ درصد تامین مالی توسط نظام بانکی انجام می‌شود و به دلیل اینکه روش های دیگر تأمین مالی محدود شده است، همه بار تأمین مالی بر عهده بانکهاست. طبیعی است که اگر بانک خارج از ظرفیت اقتصاد تامین مالی کند، آثار تورمی خواهد داشت و آنگاه نخواهیم توانست نقدینگی را کنترل کنیم.
