نشست تخصصی پژوهشكده بیمه با مدیران ارشد دانشگاه‌ها و موسسات بیمه، تكافل و مالی اسلامی تركیه
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل پژوهشکده بیمه در این نشست چهار ساعته دکتر عسگری پس از خوشامدگویی و معرفی میهمانان، حضور بیش از بیست نفر از دانشمندان، شخصیت‌های علمی برجسته و صاحبنظران حوزه بیمه و تکافل از پنج کشور مالزی، اندونزی، ترکیه، پاکستان و انگلستان برای اولین بار در همایش بیمه و توسعه 1402 را کم نظیر توصیف کرد و با اشاره به پیاده‌سازی قوانین شریعت توسط ترکیه در کشورهای مختلف آسیایی و آفریقایی، خواستار بهره‌مندی از تجارب این کشور در زمینه تأسیس شرکت تخصصی تکافل در ایران شد.
رئیس پژوهشکده بیمه در ادامه به بیان برنامه‌های متنوع پژوهشکده بیمه در خلال سی‌امین همایش ملی و یازدهمین همایش بین‌المللی بیمه و توسعه از جمله برگزاری «نشست هم اندیشی مدیران ارشد صنعت بیمه با میهمانان خارجی همایش بیمه و توسعه 1402»، «نشست تخصصی مدیران عامل شرکت‌های بیمه با میهمانان همایش از کشور مالزی»، «نشست تخصصی مدیران عامل شرکت‌های بیمه با میهمانان همایش از کشور اندونزی و پاکستان» و همچنین «انعقاد سه تفاهم‌نامه همكاری مشترك میان پژوهشكده بیمه با انجمن بیمه اسلامی اندونزی، انجمن بیمه پاكستان و شركت سلام تكافل پاكستان» که با حضور رئیس کل بیمه مرکزی و اعضای هیات عامل انجام پذیرفت، پرداخت.
دکتر عسگری با اشاره به سابقه 40 ساله بانکداری اسلامی در ایران و طرح موضوع تکافل برای اولین بار توسط امام خمینی (ره) حدود ۶۰ سال پیش در کتاب تحریر الوسیله به هنگام تبعید در شهر بورسای ترکیه، به تجربه موفق صنعت بیمه ایران در انعقاد تفاهم‌نامه و آغاز همکاری با شرکت تکافل العقیله سوریه، و همچنین نشست کاری با بیمه مرکزی ترکیه و رایزنی در خصوص تاسیس اولین شرکت تخصصی تکافل با سرمایه گذاری مشترک اشاره کرد. وی با بیان تاکیدات رئیس جمهور و وزیر امور اقتصاد و دارایی ایران بر گسترش تعاملات بین المللی، پنجره تکافل را دریچه‌ای به سوی برادری و توسعه تعاملات کشورهای مسلمان دانست و ابراز امیدواری کرد تاسیس شرکت تخصصی تکافل مشترک با کشور ترکیه نیز در آینده نزدیک محقق گردد.
پس از آن آقای اشکین دوشان‌دره شریک مدیریت شرکت مشاوره بین‌المللی و خدمات آموزشی شاو ترکیه با تشریح سابقه 25 ساله خود در حوزه آموزش و کسب و کار بیمه عمر، بیمه سلامت و بیمه مستمری، راه‌اندازی شرکت بیمه عمر و در نهایت تاسیس شرکت بیمه شاو اینترنشنال با همکاری فعالان صنعت بیمه پاکستان خاطرنشان کرد؛ شرکت مشاوره بین‌المللی و خدمات آموزشی شاو ترکیه ارائه دهنده خدمات مشاوره و دوره های آموزشی گوناگون به شرکت های بیمه، کارکنان و مدیران آن‌ها، شرکت های فناوری بیمه و کلیه شرکت‌های فعال در حوزه بیمه در ترکیه و کشورهای همسایه می‌باشد و نقش موثری در تسهیل کسب و کار و معیشت اقشار جامعه ایفا می‌نماید.
وی با قدردانی از رئیس پژوهشکده بیمه برای دعوت از ایشان جهت شرکت در همایش بیمه و توسعه، حضور در جمع فعالان صنعت بیمه ایران و به اشتراک گذاری تجربیات با صاحبنظران این حوزه، به سابقه 15 ساله همکاری با پژوهشکده بیمه اشاره کرد و افزود؛ در زمان حضور هیات اعزامی پزوهشکده بیمه در ترکیه این فرصت فراهم شد تا نشست مشترک پژوهشکده بیمه با بیمه مرکزی ترکیه انجام پذیرد و اکنون نیز هیات اعزامی از فعالان صنعت بیمه ترکیه در ایران حضور دارند تا تعاملات موجود به شیوه مستحکم‌تر و در ابعاد وسیع‌تر ادامه یابد.
دکتر اجمل باتی مدیر اجرائی شرکت مشاوره مدیریت بدری امارات و عضو شورای مالی اسلامی انگلستان نیز با سپاسگزاری از پژوهشکده بیمه برای زمینه‌سازی حضور فعالان صنعت بیمه ترکیه در همایش بیمه و توسعه 1402، به تشریح فعالیت‌های خود در حوزه بیمه و تکافل در بحرین و ترکیه پرداخت و خاطرنشان کرد؛ در اوایل دهه ۱۹۹۰ و پیش از آغاز تکافل در مالزی در سال 1994، مطالعات شخصی من در حوزه تکافل و ارزیابی نحوه گسترش آن در خاورمیانه آغاز و این فرصت علمی فراهم شد تا انتظارات جامعه از راهکارهای بیمه و تکافل مورد سنجش قرار گیرد. این موضوع زمینه‌ساز سفرهای گوناگون علمی به مالزی، اندونزی، آفریقا، اروپا، پیوستن به سازمان‌های متعدد در این کشورها و راه اندازی شرکت های تخصصی تکافل در عربستان و مالزی و مشارکت در عرضه محصولات تکافل در انگلستان شد.
دکتر اجمل باتی تاکید کرد اکنون که صنعت تکافل در آستانه رسیدن به نقطه اوج خود قرار دارد، به اشتراک گذاری تجارب با سایر کشورها در افزایش سرعت رشد و گسترش آن بسیار اثرگذار خواهد بود.
وی در ادامه به ارائه آخرین یافته‌های خود در حوزه تکافل پرداخت و تصریح کرد؛ در حال حاضر حق اشتراک صادر شده در صنعت تکافل است، در حدود ۲۵ میلیارد دلار در ۳۴ کشور است و بزرگ ترین بازار تکافل، در کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] با ۱۶.۳۳۵ میلیارد دلار حق اشتراک یعنی ۶۵ درصد از کل صنعت تکافل جهان فعالیت دارد. همچنین 25درصد از تکافل متعلق به خاورمیانه و جنوب آسیا است که کشورهای ایران، پاکستان، فلسطین، یمن و … در آن واقع شده‌اند. آسیای جنوب شرقی شامل اندونزی، مالزی، بنگلادش نیز ۶ درصد از سهم بازار تکافل را به خود اختصاص داده است و این سهم در کشورهای آفریقایی و به ویژه کشور ترکیه که تنها ۱۰ سال از راه‌اندازی تکافل در آن می‌گذرد در حدود 5درصد است.
دکتر اجمل باتی با مقایسه دارایی‌های ۱۳ تریلیون دلاری بیمه در مقایسه با حجم دارایی ۸۰ میلیارد دلاری تکافل تاکید کرد؛ رقم مربوط به تکافل خرد در فضای اسلامی بسیار پایین است و ارائه تکافل در کشور ایران مقدمه‌ای برای گسترش تکافل و ارائه راهکارهای موثر برای رشد و توسعه آن خواهد بود. وی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری فناوری های نوین مانند زنجیره بلوکی و هوش مصنوعی در تکافل تصریح کرد؛ یکی از ویژگی‌های تکافل که نقش موثری نیز در مدیریت ریسک دارد، تسهیم مازاد بین مشتریان در صورت عدم بروز خسارت است که موجب استقبال مسلمانان و غیرمسلمانان از تکافل گردیده است. بیمه همتا-به-همتا و ESG (محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیت) نیز چیزی غیر از تکافل نیست که با الگوبرداری از تکافل طراحی و ارائه گردیده است.
وی در پایان سخنان خود با اشاره به فعالیت مؤسسه بانکداری و مالی اسلامی در لندن و ارتباط نزدیک با گروه‌های فعال در حوزه تکافل، و همچنین اعلام آمادگی برای ایجاد ارتباط میان پژوهشکده بیمه و موسسات بیمه و مالی اسلامی لندن ابراز امیدواری کرد تعاملات موثری در راستای انتقال دانش در حوزه‌های مورد نظر پژوهشکده بیمه صورت پذیرد.
پروفسور دکتر شاکر گورموش استاد تمام مؤسسه اقتصاد و مالی اسلامی دانشگاه مرمره نیز با قدردانی از پژوهشکده بیمه و ارائه سابقه فعالیت‌های علمی و آموزشی خود در زمینه بیمه، تکافل و مالی اسلامی و راه‌اندازی مرکز پژوهشی مالی و اقتصاد اسلامی دانشگاه مرمره، آمادگی این مرکز را برای اشتراک تجربیات با صنعت بیمه ایران اعلام داشت.
وی تصریح کرد؛ در ترکیه بیمه اسلامی در ساختار بیمه رایج از سال ۲۰۱۰ آغاز شد و و پس از آن قوانین شریعت برای نظارت بر تکافل به کار گرفته شد. به این ترتیب هیئت مشاوره شریعت شرکت‌های بیمه بایدها و نبایدهای ارائه محصولات تکافل و الگوهای مورد استفاده در این زمینه را تعیین و اعلام می‌نمایند.
پروفسور دکتر شاکر گورموش با برشمردن ظرفیت‌های مختلف آموزشی و پژوهشی پژوهشکده بیمه در زمینه بیمه، تکافل، آمار، ریاضی و بیم سنجی و تاکید بر ضرورت به کار گیری فناوری‌های نوین مانند کلان‌داده، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین تصریح کرد پژوهشکده بیمه در مسیر صحیح گام برداشته است و دانشگاه مرمره نیز آمادگی کامل دارد تا ضمن همکاری در برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه بیمه، تکافل و مالی اسلامی، امکانات و ظرفیت اعضای هیات علمی خود در حوزه کلان داده و هوش مصنوعی را در اختیار پژوهشکده بیمه قرار دهد.
وی در ادامه تاکید کرد با وجود فعالیت‌های متعدد صورت گرفته در زمینه تکافل در ترکیه، هنوز هم سهم تکافل از بازار مالی پایین است که نیازمند بررسی و ارائه راهکارهای نوآورانه در این زمینه می‌باشد. صنعت بیمه دو کشور با همکاری یکدیگر می‌توانند ضمن توسعه تکافل، راهکارهایی را برای رفع چالش‌های موجود در آن ارائه نمایند.
پروفسور دکتر شاکر گورموش با اشاره به سهم تکافل از بخش مالی اسلامی و چگونگی بهره‌مندی از ظرفیت بازار صکوک در تکافل، چارچوب عملیاتی تکافل در مالزی را نمونه مطلوبی از فعالیت در حوزه مالی اسلامی توصیف و بر ضروت مهندسی مالی و مالی اسلامی قوی در راستای توسعه محصولات و افزایش سهم تکافل از بازار مالی اسلامی تاکید کرد.
دکتر ایوب صبری کالا دانشیار مؤسسه اقتصاد و مالی اسلامی دانشگاه مرمره نیز ورود صنعت بیمه ایران به بازار جهانی تکافل و تعاملات گسترده با کشورهای مسلمان را گامی مثبت در راستای توسعه محصولات مالی اسلامی عنوان کرد و به توصیف روند شکل‌گیری صنعت تکافل در ترکیه پرداخت.
وی با طرح ایده تاسیس ابَر شرکت بیمه اسلامی از طریق پیوستن تمامی شرکت‌های بیمه اسلامی دنیا به یکدیگر و برقراری ارتباط میان شرکت‌های بیمه اسلامی توسط انجمن‌های بیمه اسلامی کشورهای مختلف مانند اندونزی و ترکیه، بر ضرورت همکاری مشترک میان صنعت بیمه و تکافل کشورها تاکید کرد.
دکتر ایوب صبری کالا تکافل را مرکز اتحاد بین دو کشور ترکیه و ایران دانست و ضمن اشاره به تلاش کشورهای غربی برای ایجاد اختلاف میان دو کشور مسلمان ایران و ترکیه خاطرنشان کرد، رقابت زمینه‌ساز توسعه بازار است و زمانی که در کشور تنها محصولات بیمه اسلامی ارائه می‌شود برخی مشکلات و کاستی‌ها مانند کاهش رقابت پدیدار می‌گردد. در این حالت که حالت مطلوبی نیز هست، شرکت‌های تکافل به جای رقابت با بیمه‌های رایج با یکدیگر رقابت خواهند کرد.
در بخش دوم جلسه، معاونین و مدیران ارشد پژوهشکده بیمه به معرفی واحدهای تحت سرپرستی خود پرداختند و سوالات خود را در زمینه چگونگی ارائه پوشش‌های تکافل اتکایی در کشورهای مسلمان مناطق حادثه خیز، تفاوت حق بیمه در تکافل و بیمه رایج، نحوه عضویت و استفاده از درگاه اینترنتی جهانی تکافل، زیرساخت‌ها، مقررات و ابزارهای موجود در تکافل، تفاوت‌های بین فقه مذاهب حنفی، شافعی، حنبلی و مالکی نسبت به تکافل، امکان استفاده از استانداردهای حسابداری مؤسسات مالی برای پنجره تکافل، تفاوت استانداردهای حسابداری مؤسسات مالی با شرکت تخصصی تکافل، محصولات تکافلی موجود برای پوشش حملات سایبری، راهکارهای جبران خدمات کارمندان در بخش مدیریت منابع انسانی نظام تکافل و امکان دسترسی به کتب، اسناد علمی و پایگاه‌های داده‌های مربوط به اقتصاد و مالی اسلامی کشور ترکیه مطرح کردند.
دکتر عسگری در پایان این نشست با قدردانی از حضور فعال اساتید برجسته حوزه بیمه و تکافل کشور ترکیه در سی‌امین همایش ملی و یازدهمین همایش بین‌المللی بیمه و توسعه، برنامه‌های علمی و آموزشی و نشست‌های تخصصی مدیران ارشد و صاحبنظران حوزه بیمه، تکافل و مالی اسلامی کشور ایران با متخصصین این حوزه از پنج کشور مالزی، اندونزی، ترکیه، انگلستان و پاکستان را رویدادی بی نظیر وماندگار در تاریخ صنعت بیمه ایران توصیف کرد و افزود تعاملات مشترک پژوهشکده بیمه با صنعت بیمه و تکافل کشور ترکیه در ابعاد وسیع‌تر و با جدیت بیشتر ادامه خواهد داشت.
