شکاف دیجیتالی در بیمه و ماموریت بهزادپور
نوآوری در صنعت بیمه کشور به تکرار طرح‌ها و استفاده از ابزارها محدود شده و کمتر نوآوری که بتوان نیازهای حال و آینده بیمه‌گذاران را پوشش دهد، دیده می‌شود و سوال اینجاست که برنامه مجید بهزادپور و همکاران‌اش در برج بیمه برای کاهش شکاف دیجیتالی در صنعت بیمه چیست؟ آیا مطالبه احسان خاندوزی به عنوان وزیر اقتصاد مبنی بر تحقق بیمه دیجیتال در حوزه اجرا، جدی گرفته شده یا نه؟
به گزارش دنیای بیمه، در مراسم معارفه مجید بهزادپور، به عنوان رئیس کل بیمه مرکزی، احسان خاندوزی وزیر اقتصاد حرکت در راستای تحقق بیمه دیجیتال در حوزه “اجرا” را دارای اهمیت بسیار زیاد توصیف کرد که تأثیر آن بر شاخص های صنعت بیمه روشن است اما با این وجود، متأسفانه، تا کنون دارای سرعت مطلوبی نبوده است. او در عین حال این را هم گفته بود که البته گاهی مواقع، تکنولوژی، خود را بر ما تحمیل کرده است اما ما نباید این را به پای برنامه‌ریزی‌های آگاهانه خودمان بنویسیم و تأکید من این است که باید بسیار سریع‌تر از گذشته در این مسیر حرکت کنیم. یک مطالبه جدی وزیر اقتصاد، اتصال صنعت بیمه به سامانه‌های اطلاعاتی کشور بود چرا که به گفته خاندوزی، عدم اتصال به سامانه های اطلاعاتی کشور، بسیار برای صنعت بیمه کشور زیانبار است و این در حالی است که اگر اراده جدی برای استفاده از این ظرفیت های اطلاعات اقتصادی در کشور، وجود داشته باشد، تحقق آن کاملاً در دسترس خواهد بود.
برگزاری پویش سه‌شنبه‌های نوآوری در صنعت بیمه به پیشنهاد و ابتکار علی بنیادی، نائینی، معاون طرح و برنامه بیمه مرکزی با حمایت مجید بهزادپور در سال گذشته یک نقطه عطف برای رصد وضعیت موجود و آسیب‌شناسی نوآوری در این صنعت بود که گذشته از حاشیه‌ها، می‌تواند یک نقطه عطف برای حرکت به سمت جلو قلمداد شود.
شاید یکی از ضعف‌ها و پاشنه آشیل‌های سه شنبه‌های نوآورانه در صنعت بیمه را بتوان فقدان یک پیوست رسانه‌ای در جهت انعکاس چالش‌ها و فرصت‌ها و تعامل سازنده، موثر و مستمر بین رسانه‌های تخصصی و روزنامه‌نگاران فعال صنعت بیمه با بازیگران عصر نوآوری در صنعت بیمه دانست که باعث شد این نشست‌ها تنها به انعکاس یک رویداد محدود شود و فرآیندمحور نباشد. اگرچه حضور رسانه‌ها در این سه شنبه‌ها هم یک فرصت بود که می‌توان آن را به یک فرآیند تبدیل کرد.
اصلی‌ترین سوال اما اینجاست که بین آنچه در ذهن سیاست‌گذار یعنی بیمه مرکزی و در سطح بالاتر وزارت اقتصاد و دارایی با نیاز شرکت‌های بیمه‌گر و نقشی که بازیگران جدید یعنی شرکت‌های فناوری و نوآور می‌توانند داشته باشند، یک تصویر مشترک و شفاف از چشم‌انداز آینده به دست می‌دهد؟
سوال دیگر این است که آنچه در صنعت بیمه تحت عنوان نوآوری در سال گذشته ارائه شد، ناشی از همان اعتراف وزیر اقتصاد نبود که گفته بود: گاهی مواقع، تکنولوژی، خود را بر ما تحمیل کرده است اما ما نباید این را به پای برنامه‌ریزی‌های آگاهانه خودمان بنویسیم!
یک چالش و ایراد جدی شاید به نوع تفکر حاکم بر وزارت اقتصاد و بیمه مرکزی بر می‌گردد که نوآوری و پرکردن شکاف دیجیتال را در امضای تفاهم‌نامه‌ها با نهادهایی از جنس دولت جستجو می‌کند حال آنکه انتظار می‌رود راه برای ورود بازیگران جدید باز شود و به بهانه نظارت و یا حفظ رقابت به شکل سنتی، مسیر را نبندند و پیش و بیش از آنکه دنبال بخشنامه‌ها، دستور‌العمل‌ها و یا ابزارها و سامانه‌ها باشد، بهتر است که در مقام ناظر و داور، اجازه شکوفایی استعداد‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها را بدهد.
بهزادپور و همکاران‌اش در بیمه مرکزی فرصت زیادی برای پر کردن شکاف دیجیتالی در صنعت بیمه را ندارد و یک انتظار این است که مطالبه‌گر باشند و پشت دیوار بلند بوروکراسی دولتی برای آنلاین شدن و دیجیتالی شدن صنعت بیمه و اتصال به سامانه‌ها جهت بهبود دسترسی به خدمات و محصولات صنعت بیمه، کاهش هزینه بیمه‌گری و … متوقف نمانند.
سیستم ها و سامانه‌ها و ابزارها باید در خدمت ایده‌ها و نوآوری‌ها باشند نه اینکه بخواهند آنها را محدود به تفکر سنتی بیمه‌گری کنند. موازی‌کاری در این صنعت به ویژه با شایبه نگاه انتفاعی بیمه مرکزی در این مسیر هم قابل دفاع نیست. پس چه باید کرد؟
بیمه مرکزی ابتدا باید جایگاه خود را در این فرآیند مشخص کند و اجازه دهد تا یک گفتگوی فراگیر با مشارکت بازیگران جدید شکل بگیرد و کپی‌برداری از آنچه در قالب نوآوری در صنعت بانکداری رخ داده هم کفایت نمی‌کند. بگذارید با یک مثال داستان را بازخوانی کنیم.
وقتی شرکت شاپرک تشکیل شد، امیدها به جهش نوآوری و انقلاب دیجیتالی در صنعت بانکداری الکترونیک فوران کرد و بعدها همین شرکت به گونه‌ای به ابزاری علیه خلاقیت و نوآوری تبدیل شود و عملا به جای اینکه شاپرک به بهبود وضعیت کمک کند، تحت تاثیر سیاست‌ها و برنامه‌هایی قرار گرفت که بانک مرکزی دنبال آن بود و نتیجه اینکه دیگر انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در صنعت پرداخت کشور وجود ندارد و این صنعت به تدریج در حال فرسوده شدن است.
حال فرض کنید که بیمه مرکزی هم دنبال چنین ایده‌ای و تکرار آن در صنعت بیمه باشد و بخواهد در قالب سامانه‌ها و … در مقام یک بازیگر پنهان اما در نقش ناظر ایفای مسئولیت کند، بدیهی است که انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری وجود نخواهد داشت.
نمونه‌های مشابه زیادی وجود دارد اما بیمه مرکزی می‌تواند در نوآوری و حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها متمایز و جسورانه‌تر عمل کند و با فاصله گرفتن از حاشیه‌ها و حاکم کردن نگاه آینده‌نگر، زمین بازی را به نفع کل صنعت بیمه و البته بیمه‌گذاران و سهامداران تغییر دهد چرا که تاخیر جایز نیست.
اگر بهزادپور و هیات عامل بیمه مرکزی قائل به شکاف دیجیتالی در صنعت بیمه هستند و عزم‌شان برای کم کردن این شکاف جدی است؛ لازم است چند تصمیم مهم را اتخاذ کنند. از جمله:
- تشکیل یک تیم کارشناسی و خبره برای آسیب‌شناسی وضعیت موجود با محوریت معاون طرح و برنامه بیمه مرکزی و مشارکت پژوهشکده بیمه، نمایندگان سندیکای بیمه و دیگر خبرگان شناخته شده.
- پرهیز از موازی‌کاری و تصدی‌گری بیمه مرکزی و تغییر ریل سیاست‌گذاری در حوزه بیمه دیجیتال
- عملیاتی کردن برنامه‌ها و دادن اختیار عمل برای تصمیم‌سازی مبتنی بر آینده
- تعامل سازنده و مستمر با نهادهای بالادست از جمله وزارت اقتصاد و دارایی و معاونت ذی‌ربط ریاست جمهوری
- ایجاد بستر لازم برای مشارکت بازیگران و شرکت‌های خلاق و نوآور و پژوهش‌محور
- ماموریت ویژه به پژوهشکده بیمه مرکزی برای مطالعات فراگیر و استفاده از تجربه دیگر کشورها
- تهیه یک پیوست رسانه‌ای جامع و حمایت از رسانه‌های تخصصی و خبرنگاران فعال برای تولید محتوا
- برگزاری دوره‌های فصلی آموزشی و ترویجی در حوزه بیمه دیجیتال
- حضور و مشارکت فعال در رویدادهای مالی مهم در جهت ایجاد ارتباط موثر با سایر نهادهای مالی
- بازنگری در آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها با هدف افق گشایی در حوزه بیمه‌گری دیجیتال
- کاربردی کردن فناوری‌ها و نوآوری‌ها با هدف تامین نیاز بیمه‌گذاران
- تنوع بخشیدن به سبد محصولات و خدمات بیمه‌ای مبتنی بر ریسک‌های نوظهور با استفاده از تجربه دیگر کشورها
- مطالبه‌گری بیمه مرکزی از سایر نهادها و سازمان‌ها در حوزه اتصال سامانه‌ها و آنلاین شدن دسترسی به اطلاعات
- آسیب‌شناسی وضعیت تولید محتوای تخصصی در حوزه بیمه دیجیتال در رسانه‌های بیمه مرکزی
- بازگشایی مسیر ورود نخبگان دانشگاه‌ها به حوزه بیمه و هوش مصنوعی
- کاهش هزینه بیمه‌گری در کشور با استفاده از ظرفیت‌های نوآورانه و فناورانه
- جلوگیری از تقلب در صنعت بیمه و فساد در خسارت‌ها با دیجیتالی شدن و آنلاین شدن فرآیندها
- ارزیابی و رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه بر اساس مولفه‌های بیمه‌گری دیجیتال در کل فرآیندها
- تشویق و هدایت استارتاپ‌ها به جای برخوردهای سلبی
- سرمایه‌گذاری بیمه مرکزی در حوزه زیرساخت‌های بیمه دیجیتال
- ضرورت آموزش و ارتقای دانش و آگاهی بیمه‌گزاران برای استفاده از خدمات آنلاین بیمه‌ای
