افزایش سرمایه؛ استحکام مالی بانکها

در شرایط نامساعد اقتصادی نقش عامل سرمایه درسیستم بانکی دو چندان می گردد ، زیرا بانک ها به عنوان موسسات و شرکت های فعال در بازار پول از منابع سپرده‌گذاران به صورت گسترده استفاده می نمایند و در نتیجه باید یک اطمینان خاطری را در شرایط بحران‌های اقتصادی و به منظور پاسخگویی به سپرده گذاران درصورت مراجعه برای اخذ سپرده شان، فراهم نمایند. بنابراین اهمیت و نقش سرمایه دربانک ها درمقایسه با سایر بنگاه های اقتصادی به مراتب بیشتر بوده و سازمان های بین المللی ناظر بر امور بانکی و ازجمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نگاه ویژه ای را همواره به آن معطوف داشته است.

درهمین ارتباط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران چهارآئین نامه تحت عناونین : سرمایه پایه ، کفایت سرمایه ، تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط را پس از تصویب شورای پول و اعتبار به بانک ها ابلاغ نموده است و اعلام داشته سرمایه پایه هربانک مبنا و پایه کلیه نسبت های نظارتی نظیر ، سقف فردی وجمعی تسهیلات اعطایی و تعهدات مشتریان هربانک و … قرارمی گیرد .

درماده یک این ضوابط آمده است : سرمایه پایه بانک ها و موسسات اعتباری ، حاصل جمع سرمایه اصلی و سرمایه تکمیلی پس از انجام کسور لازم است. اقلام تشکیل دهنده سرمایه اصلی شامل : سرمایه پرداخت شده ، اندوخته قانونی ، سایر اندوخته ها ، صرف سهام و سود انباشته می باشد و اقلام تشکیل دهنده سرمایه تکمیلی شامل ذخایر مطالبات مشکوک الوصول عمومی ، اندوخته/ ذخیره تجدید ارزیابی دارایی های ثابت و اندوخته ناشی از تجدید ارزیابی سهام است. از سرمایه تکمیلی اقلامی باید کسر گردد و در نتیجه سقف مجموع سرمایه تکمیلی ، حداکثر می تواند معادل سرمایه اصلی باشد و مبلغ مازاد درسرمایه پایه منظور نمی شود.

به موجب آئین نامه کفایت سرمایه ، نسبت کفایت سرمایه که حاصل تقسیم سرمایه پایه به مجموع دارایی هایی موزون شده به ضرایب ریسک برحسب درصد می باشددر حال حاضر ۸% تعیین گردیده است که براساس مقررات کمیته بال سه این نسبت به ۱۲% افزایش خواهد یافت.

درنتیجه کاهش این نسبت می تواند در دامنه فعالیت بانک ها محدودیت ایجاد نموده و علاوه برآن ریسک داخلی و بین المللی آن ها را افزایش دهد. بنابراین سرمایه کافی و متناسب با دارایی ها و بدهی ها دربانک جهت حفظ ثبات مالی ، سلامت و درجه اعتبار آن درمعاملات و مراودات داخلی و بین المللی بسیار حائز اهمیت و ضروری می باشد.

درکشورما با توجه به خصوصی سازی برخی بانک های دولتی ، الزام بانک ها به داشتن سرمایه ای مناسب یک ضرورت می باشد و همچنین بدلیل رشد شدید دارائیها و بدهی های بانکی ناشی از رشد نقدینگی طی دهه های اخیر ، افزایش سرمایه بانک ها از ضروریات می باشد.

ضروریات افزایش سرمایه بانک ها را میتوان به شرح ذیل برشمرد:

۱-لزوم ارتقاء درجه اعتبار بانکها دربین بانک های بین المللی با عنایت به روابط بین بانکی ، بین المللی و فعالیت های برون مرزی و احرازجایگاه بهتر در رده بندی های جهانی:…

۲-ضرورت رعایت نسبت های نظارتی کمیته بال در جهت حفظ موقعیت ، ثبات و استحکام مالی در مواقع بروز خطر یا درشرایط نامساعد اقتصادی

۳- رعایت نسبت حد مجاز وضعیت باز ارزی

۴- امکان رقابت درسیستم بانکی و ایجاد شرایط مساعد با توجه به خصوصی بودن بانک