نبودن قانون از قانون بد بهتر است/رویکرد قانونگذاری در ایران کنترل ریسک است نه ایجاد فرصت
سعید قدوسی‌نژاد، عضو هیئت‌مدیره انجمن فین‌تک در گزارشی به این موضوع می‌پردازد که چرا در فضای فین‌تک نبود قانون بهتر از بودن یک قانون بد است. همچنین نگاهی به سبک قانونگذاری در ایران می‌اندازد.
سعید قدوسی‌نژاد، ابراز امیدواری کرده که در وضعیتی کنونی که یک‌سوم کشورها اقداماتی در حوزه بانکداری باز انجام داده‌اند شاید بتوان از بین کشورها و اقداماتی که انجام می‌شود، یک نمونه خوب خارجی پیدا کرد که بتوان از آن الهام گرفت و بافاصله چند ساله، پشت آن حرکت کرد. در ادامه از زبان سعید قدوسی‌نژاد، عضو هیئت‌مدیره انجمن فین‌تک تحلیل نقشه بانکداری باز، مالی باز و داده باز را می‌خوانید.
ایران در میان کشورهای خاکستری
این نقشه نشان می‌دهد که کشورهای مختلف با سرعت خوبی در حال قانونگذاری و ورود به حوزه‌های بانکداری باز، مالی باز و داده باز هستند. کشورهای روی این نقشه در یکسال گذشته به‌روزرسانی یا قانون‌گذاری‌های جدیدی داشته‌اند.
همان‌طور که در این نقشه آمده ایران جز کشورهای خاکستری است که هیچ اقدامی برای ورود به این حوزه‌ها انجام نداده است. در ایران، بانک مرکزی و نهادهای مشاور آن برای ورود به این سه حوزه عمدتاً به دنبال کنترل ریسک هستند و نه ایجاد یک فرصت. این نگاه بسته مانع از ایجاد فرصت برای حل برخی از مشکلات می‌شود.
تبدیل تهدید به فرصت
موضوعی که به‌ظاهر تهدید است، در عمل ممکن است یک فرصت خوب باشد. همین موضوع باعث می‌شود اصرار رگولاتور برای قانونگذاری کم باشد. رگولاتور در ایران معمولاً زمانی قانونگذاری می‌کند که سعی کند موضوعی را کنترل کرده به این جهت که شرایط وخیم‌تر نشود. سعی بر اینکه زندگی عموم مردم بهتر شود یا کسب‌و‌کارهای جدید شکل بگیرند در سبک قانونگذاری ایران کمتر دیده شده است.
قانونگذاری شمشیر دولبه است. نبودن قانون از قانون بد بهتر است. در موضوعاتی فین‌تکی نبودن قانون بهتر از قانونگذاری از یک زاویه دید است. چرا که در این مواقع منافع مردم و کسب‌وکار دیده نمی‌شود و بیشتر منافع مدیریت ریسک در نظر گرفته می‌شود.
اگر از ابزار قانونگذاری درست استفاده شود رفاه شهروندی بالا می‌رود و زمینه رشد کسب‌و‌کارها فراهم می‌شود اما اگر بنا باشد که این اتفاق به درستی رقم نخورد، نبودن قانون بهتر از بودن آن است. در ایران اگر قانون خوبی تعیین نشود این حوزه هیچ‌وقت رشد نمی‌کند و محدود به سرویس‌های B2B می‌ماند و عموم مردم اثری از بانکداری باز در زندگی‌شان نخواهند دید.
بیشتر کشورهای دنیا در این سه حوزه ورود کرده‌اند و در حال فعالیت هستند برای رگولاتوری ایران باید این موضوع نگران‌کننده باشد بااین‌وجود چشم‌اندازی در این سه حوزه برای ایران دیده نمی‌شود.
الهام از یک نمونه خارجی
اما از طرفی می‌توان امیدوار بود که از بین کشورها و اقداماتی که انجام می‌شود، یک نمونه خوب خارجی بتوان پیدا کرده و از آن الهام گرفت و بافاصله چند ساله در ایران، پشت آنها حرکت کرد.
اگر نگاهی به کشورهای همسایه بیندازیم می‌بینیم که کشورهای حوزه خلیج‌فارس باوجوداینکه شرایطی مانند ایران داشته‌اند اما بانکداری باز را اجرایی کرده یا درحال‌توسعه آن هستند. امارات متحده عربی یکی از کشورهای همسایه ماست که با سرعت و سرمایه‌گذاری و ریسک‌پذیری بالا درحال‌توسعه این حوزه است.
