ارزهای دیجیتال در نقطه استارت یا در خط پایان؟
بازار ارزهای دیجیتالی در هفته‌های اخیر دچار بی‌ثباتی کم‌سابقه و کاهش شدید قیمت‌ها بوده و هفته گذشته قیمت بیت‌کوین برای مدتی کوتاه به زیر ۳۰هزار دلار یعنی رقمی نزدیک به رقم ابتدای سال‌جاری میلادی رسید. همواره درباره افق بازار ارزهای دیجیتالی گمانه‌زنی می‌شود؛ اما اکنون با توجه به کاهش شدید قیمت‌ها و عواملی که به تازگی اثرات منفی بر بازار داشته، حساسیت سرمایه‌گذاران بیشتر شده است.
می‌توان گفت مهم‌ترین عامل کاهش شدید قیمت‌ها اقدامات سرکوب‌گرایانه دولت و بانک‌مرکزی چین علیه بیت‌کوین است. از سال‌ها پیش این‌گونه اقدامات انجام می‌شده، اما این‌بار شرایط کاملا فرق می‌کند. دولت چین از بانک‌های بزرگ و شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات پرداخت خواسته است تمام تراکنش‌های با بیت‌کوین را متوقف کنند. همچنین تدابیر تنبیهی شدید برای کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، اتخاذ شده است.
اقدامات اخیر دولت چین سبب شده است عده زیادی از ماینرهای بیت‌کوین به خارج از این کشور مهاجرت کنند و این تغییر بزرگی محسوب می‌شود. تحلیلگران معتقدند این‌بار دولت چین کاملا جدی است و فعالان بازار ارزهای دیجیتالی به این جدیت باور دارند. از سوی دیگر بانک‌مرکزی آمریکا در نشست اخیر خود این سیگنال را به بازارها ارسال کرد که زودتر از آنچه تاکنون تصور می‌شد، قصد دارد برنامه‌های حمایتی را محدود کند.
این تغییر برنامه نیز بر قیمت بیت‌کوین فشار وارد کرده است. افت شدید قیمت‌ها و نوسان‌های بزرگ بازار ارزهای دیجیتالی عوامل گوناگون دارد و در مطالب حاضر به این عوامل و وضعیت کلی بازار اشاره شده است. همچنین نکاتی که سرمایه‌گذاران علاقه‌مند باید به آنها توجه کنند، ذکر شده و در نهایت به چند سوال پاسخ داده شده است.
سرکوب بازار به‌روش چینی
در چند هفته اخیر نوسان قیمت ارزهای دیجیتالی بسیار بزرگ بوده و عوامل گوناگونی سبب شده قیمت بیت‌کوین به محدوده‌های بسیار پایین، یعنی نزدیک به ارقام ابتدای سال‌جاری میلادی برسد. از دید سرمایه‌گذارانی که سال‌هاست در بازار این ارزها حضور دارند ممکن است اقدامات جدید دولت و بانک‌مرکزی چین برای سرکوب استخراج و تراکنش‌های بیت‌کوین یک عامل نه چندان مهم قلمداد شود. از دید آنها اقدامات یاد شده به کاهش شدید قیمت‌ها منجر شده، اما نوسان‌های شدید قیمت‌ها در این بازار عادی است و می‌توان گفت افت و خیز‌ها بخشی از چرخه بازار است.
اما آیا واقعا این دیدگاه صحیح است؟ متاسفانه این‌طرز فکر به ناگهان به‌طرز فکری قدیمی و غلط تبدیل شده است. این بار چین در مبارزه با ارزهای دیجیتالی جدی‌تر از گذشته است و تاثیر اقدامات این کشور ممکن است پایدارتر و عمیق‌تر باشد. شواهدی از جدی‌تر بودن مبارزه کنونی دولت چین با بیت‌کوین در خروج تعداد زیادی از ماینرهای ارزهای دیجیتالی از چین طی هفته‌های اخیر مشاهده شده است. خبر خوب این است که مهاجرت عظیم ماینرهای بیت‌کوین تاثیر بزرگی بر استحکام شبکه این ارز دیجیتالی ندارد. در واقع اگر این مهاجرت سبب گسترده‌تر شدن جغرافیایی استخراج بیت‌کوین شود، اثرات آن در بلندمدت در مجموع مثبت خواهد بود و نکته مهم دیگر این است که هیچ تاثیر مستقیم و قدرتمندی از فعالیت‌های استخراج بر قیمت بیت‌کوین وجود ندارد.
اما همه باید به این موضوع توجه کنند که موضوع استخراج تنها نیمی از ماجراست. چین همچنان درحال محدود کردن فراگیر و سختگیرانه تراکنش‌ها و معاملات بیت‌کوین است. دوشنبه هفته گذشته نهاد سیاستگذار مالی این کشور به بانک‌های بزرگ و شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات پرداخت از جمله شرکت «علی پی» اعلام کرد آنها نباید تراکنش‌های وابسته به ارزهای دیجیتالی را پشتیبانی کنند. پس از نشستی که بانک‌مرکزی با مدیران بانک‌ها و شرکت‌های یاد شده، داشت، این نهاد بیانیه‌ای عمومی منتشر کرد و در آن از بانک‌ها خواسته شده هرگونه تراکنش ارزهای دیجیتالی را کنار بگذارند. بنا به گزارش شبکه خبری ای‌بی‌سی نیوز از سال ۲۰۱۳ مقرراتی برای محدود کردن تمامی فعالیت‌های وابسته به ارزهای دیجیتالی در چین وجود داشته، اما در ماه مه یعنی ماه گذشته میلادی حزب کمونیست چین به همه خاطرنشان کرد که در مبارزه با این ارزها به‌ویژه بیت‌کوین کاملا جدی است و جلسه روز دوشنبه گذشته تاکید مجدد بر این جدیت بود. برای مثال بانک کشاورزی چین همان روز اعلام کرد روندی مناسب برای شناسایی تراکنش‌های وابسته به ارزهای دیجیتالی را شروع می‌کند. در بیانیه این بانک آمده بود شناسایی این فعالیت‌ها به معلق شدن حساب مشتری منجر خواهد شد.
نکته مهم این است که این روند شناسایی‌ها عموما بر شناسایی اشخاص تمرکز خواهد داشت و علت آن است که در چین کسب‌وکارهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند زیاد نیستند. فعالیت کارگزاری‌های ارزهای دیجیتالی سال ۲۰۱۷ در چین ممنوع شد و تعدادی از این مراکز تعطیل شدند. اما تعطیلی کارگزاری‌ها سبب شده جریان ارزهای دیجیتالی به دسک‌های اوتی‌سی که تحت مدیریت کارگزاری‌های خارج از خاک چین بودند نظیر هوبی منتقل شود. این مسیرهای جدید به افراد علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتالی در چین امکان داده یوآن را با دلار یا بیت‌کوین معاوضه کنند و سپس ارز دیجیتالی را به کارگزاری‌های دیجیتالی نظیر بایننس منتقل کنند.
در برنامه جدید بانک‌مرکزی چین برای مبارزه با ارزهای دیجیتالی به‌طور خاص برای نخستین بار به دسک‌های اوتی‌سی اشاره شده است و نیز مجازات‌هایی برای ایجاد مسیر تراکنش از سوی آنها در نظر گرفته شده است. با آنکه چین مالکیت داشتن بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی را ممنوع نکرده است. اما اقدامات سرکوبگرانه جدید از علاقه‌مندی افراد به حضور در این بازار می‌کاهد، زیرا اکنون ریسک سرمایه‌گذاری به شدت بالا رفته است و افراد با مجازات‌هایی مواجه هستند. تدابیر تنبیهی صرفا به تعلیق حساب بانکی فرد متخلف محدود نیست. اگرچه در بیانیه‌های بانک‌مرکزی اشاره‌ای به این موضوع نشده، اما به احتمال زیاد رتبه اعتباری اجتماعی فردی که ثابت شود در این حوزه فعالیت می‌کند برای همیشه در سیستم کشور پایین آورده می‌شود، یعنی نام فرد در فهرست سیاه قرار می‌گیرد و دسترسی او به هر چیز از پرواز با هواپیما گرفته تا اینترنت پر سرعت محدود خواهد شد. به‌نظر می‌رسد به ناگهان حتی صحبت کردن درباره ارزهای دیجیتالی به امری غیرقابل قبول برای مقامات چینی تبدیل شده است. گزارش‌های متعدد حاکی از این هستند که حساب‌های متمرکز بر موضوع ارزهای دیجیتالی در پلت‌فرم‌های شبکه‌های اجتماعی چین نظیر ریبو بسته شده‌اند. یکی از تحلیلگران ارزهای دیجیتالی در چین سرکوب موضوع ارزهای دیجیتالی در شبکه‌های اجتماعی را روز قضاوت برای پیشگامان این ارزها در چین توصیف کرده است. این نوع اقدامات از علاقه مردم به حضور در بازار ارزهای دیجیتالی می‌کاهد، زیرا رسانه‌های اجتماعی در ایجاد علاقه‌مندی به موضوع‌های جدید نقشی بزرگ دارند و کاهش حساب‌هایی که به این موضوع می‌پردازد به شکل طبیعی از توجه و علاقه‌مندی کاربران به آن می‌کاهد. آنچه در چین علیه بازار ارزهای دیجیتالی درحال انجام است به کاهش بلندمدت قیمت این ارزها منجر می‌شود. بنا به گزارش چین آنالیسیس Chainalysis سال ۲۰۲۰ بیش از ۳۰درصد تراکنش‌های ارزهای دیجیتالی در جهان در شرق آسیا انجام می‌شود و بخش عمده این رقم به چین تعلق دارد. کاهش این سهم قطعا بر بازار و قیمت‌ها تاثیر منفی خواهد داشت. برخی کارشناسان معتقدند گستره مبارزه دولت چین با ارزهای دیجیتالی فراگیرتر از حدی است که تصور می‌شود. چند ماه پیش جک ما بنیان‌گذار «علی بابا» مشغول آماده شدن برای عرضه اولیه سهام گروه انت بود که یک پلت‌فرم تجارت الکترونیک و پرداخت است. مقامات چین از پیشرفت این برنامه جلوگیری کرده‌اند و گفته می‌شود این اقدام به‌دلیل اظهارنظرهای آقای جک ما علیه مقامات ارشد مالی چین انجام شده است. آقای ما که تا سال گذشته مشهورترین کارآفرین حوزه فناوری در چین بود، مدتی است در رسانه‌ها حضور ندارد و گفته می‌شود وقت خود را صرف نقاشی کشیدن و فعالیت‌های عادی روزمره می‌کند. در یک جامعه نظیر چین با رژیم استبدادی چنین اتفاق‌هایی کم نیستند. در سیستم‌هایی نظیر سیستم حاکم بر چین که تفاوت قانون نوشته شده روی کاغذ با آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، گاه بسیار زیاد است، اقدامات حکومت علیه ارزهای دیجیتالی ابعاد بسیار فراگیری پیدا می‌کند. میشل فوکو که یک مورخ است می‌گوید ظهور مجازات‌های بزرگ و ظالمانه عمومی نظیر قطعه قطعه کردن بدن افراد که چند صد سال پیش در اروپا رواج داشت، صرفا با هدف مجازات مجرمان انجام نمی‌شود، بلکه هدف دیگر آن ایجاد ترس در کسانی است که شاهد اعمال این مجازات‌ها هستند. این مجازات‌ها به افراد جامعه نشان می‌دهد اگر مرتکب آن جرم شوند چه سرنوشتی در انتظارشان خواهد بود. با آنکه ممکن است همچنان فضایی برای ارزهای دیجیتالی در چین باقی باشد اما به‌نظر می‌رسد مقامات ارشد حکومت این کشور بالاخره به این نتیجه رسیده‌اند که از توسعه فناوری ضد استبدادی سودی نصیب شان نمی‌شود. اقدامات آنها و تحولاتی که این اقدامات پدید می‌آورد، زمینه را برای بی‌ثباتی بلندمدت فراهم می‌کند. به این ترتیب انتظار می‌رود نوسان بازار ارزهای دیجیتالی هم به این دلیل و هم به علل تاثیرگذاری عوامل دیگر همچنان بزرگ باقی بماند.
آغاز کوچ ماینرها
مک کنزی یگالوسی؛ سی‌ان‌بی‌سی
هفته پیش قیمت بیت‌کوین برای مدتی کوتاه به زیر ۳۰هزار دلار رفت و این کاهش سبب شد بار دیگر موضوع آغاز زمستان بازار ارزهای دیجیتالی مطرح شود. قیمت ارزهای دیجیتالی در روزهای بعد بالا رفت؛ اما بازار همچنان دچار ضعف است و عواملی که سبب افت شدید قیمت‌ها شده‌اند، عوامل پایدار هستند. کارشناسان معتقدند شاخص‌های بنیادی بازار بیت‌کوین مستحکم هستند و شرایط بازار در سال‌جاری میلادی نسبت به شرایطی که به تحولات منفی سال ۲۰۱۸ منجر شد، کاملا فرق دارد. ویلی وو که یک متخصص آمار و تحلیلگر بازار ارزهای دیجیتالی است می‌گوید: بازار تا رسیدن به فاز رکود فاصله زیادی دارد و افت قیمت‌ها عمدتا حاصل تاثیر تحلیل‌های تکنیکال است.
اما واقعا در بازار بیت‌کوین چه خبر است؟ رشد شدید قیمت‌ها طی ۱۲ ماه اخیر تحت تاثیر اقدامات سرمایه‌گذاران بزرگ و نیز برخی شرکت‌ها که مشغول خرید بیت‌کوین به تعداد زیاد هستند، بوده است. تمایل این دو گروه از سرمایه‌گذاران نه تنها تصویر عمومی بیت‌کوین را بهبود بخشیده، بلکه سبب کمبود عرضه شده و این عامل نیز در افزایش قیمت‌ها موثر بوده است. اما از اواسط ماه آوریل که قیمت بیت‌کوین به اوج تاریخی خود یعنی مرز ۶۵ هزار دلار رسید، تاکنون شرایط بازار برای بزرگ‌ترین ارز دیجیتالی جهان خوب نبوده است. یک نکته مهم واکنش‌های جدید بانک‌های مرکزی و دولت‌ها به بیت‌کوین و کل بازار ارزهای دیجیتالی است. بنیان‌گذار موسسه بلاک‌کپ می‌گوید: «اخبار جدید از اقدامات دولت و بانک‌مرکزی چین علیه بازار ارزهای دیجیتالی ما را به یاد اقدامات سال‌های قبل این دولت می‌اندازد. بانک‌مرکزی چین استفاده از بیت‌کوین را برای بانک‌ها ممنوع کرده، اما اقدامات دو ماه اخیر دولت و بانک‌مرکزی چین با اقدامات قبل این دو نهاد بسیار متفاوت است. ما هرگز شاهد مهاجرت فراگیر ماینرهای بیت‌کوین به خارج از چین نبودیم؛ اما حالا این اتفاق درحال رخ دادن است.»
بیش از نیمی از ماینرهای جهان در چین فعالیت می‌کنند و حکومت چین به وضوح اعلام کرده مایل است آنها از کشور خارج شوند. ماه مه دولت چین خواستار سرکوب شدید استخراج و تراکنش‌های بیت‌کوین شد و موضع‌گیری مذکور موجب روندی شده که مهاجرت عظیم ماینرها نام گرفته است. بنیان‌گذار موسسه کوانتوم اکانامیکس که متخصص تحلیل بازارهای مالی و بازار ارزهای دیجیتالی است، می‌گوید: «بخش اعظم سقوط اخیر قیمت بیت‌کوین حاصل اقدامات دولت چین است که سبب کاهش میزان فعالیت‌ها در شبکه این ارز شده است. با آنکه سرمایه‌گذاران با دید بلندمدت معتقدند تحولات یادشده تحولاتی بسیار مثبت برای شبکه است، سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت درگیر ابهام شده‌اند.»
از سوی دیگر بازار گاه تحت تاثیر عواملی قرار می‌گیرد که با شاخص‌های بنیادی در تضاد قرار دارد و بخشی از کاهش قیمت‌ها در هفته‌های اخیر حاصل همین فرآیند است. اکثر محققان معتقدند تحولات دو ماه اخیر به معنای شروع زمستان در بازار ارز دیجیتالی نیست. برعکس به عقیده آنها ما درحال حرکت به سوی دورانی از واکنش‌های بیش از حد بزرگ هستیم که به وقت مناسب اصلاح خواهند شد. مدیر سبد دارایی‌ها در موسسه کوانتوم اکانامیکس می‌گوید: «ما احتمالا دیگر هرگز شاهد یک زمستان در بازار ارزهای دیجیتالی نخواهیم بود؛ زیرا شرایط کنونی به آنچه سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۴ وجود داشت، بسیار متفاوت است.»
طرفداران بیت‌کوین معتقدند شاخص‌های بنیادی بازار این ارز بسیار مستحکم‌تر است؛ برای مثال میزان پذیرش بیت‌کوین فراگیرتر شده است و سرمایه‌گذاران نهادی در بازار نقش رو به رشد دارند. مدیر موسسه استیل‌مارک می‌گوید: «ارزش بیت‌کوین به میزان پذیرش آن از سوی سرمایه‌گذاران و نهادها، امنیت بلاک‌چین آن و پیش‌بینی‌های مثبت درباره افق این ارز وابسته است. میزان پذیرش اهمیت بالایی دارد و هرچه بر گستره پذیرش افزوده شود، بر ارزش ذاتی اضافه می‌شود.»
یکی از تحلیلگران می‌گوید شاخص‌های بنیادی بازار اکنون نسبت به سال‌ها قبل متفاوت و بسیار بهتر است. از سوی دیگر اخیرا پس از چهار سال به‌روزرسانی جدید و بزرگ بیت‌کوین انجام شد و این به معنای افزایش کارآیی و امنیت و کاربردهای آن است. طرفداران بیت‌کوین معتقدند در کوتاه‌مدت قیمت این ارز در سطح کنونی تثبیت خواهد شد. الگوی رفتاری بازار نشان می‌دهد قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت. معمولا پس از ثبت یک رکورد جدید قیمت‌ها پایین می‌آید و مدتی در همان سطوح باقی می‌ماند. طی این مدت نوآوری در فناوری‌های زیرساختی بیت‌کوین بیشتر خواهد شد و سپس زمینه برای رشد بعدی قیمت‌ها فراهم می‌شود.
سیگنال منفی فدرال‌رزرو
تیلور تپر؛ فوربس
قیمت بیت‌کوین که معروف‌ترین ارز دیجیتالی جهان است در چند ماه اخیر کاهش یافته و با آنکه وضعیت بازار کمی بهتر شده اما سطح قیمت‌ها نسبت به اوج آن که اواسط ماه آوریل مشاهده شد، یعنی رقم ۶۴۸۰۰ دلار بسیار پایین‌تر است. در سال‌جاری میلادی تا روز جمعه عملکرد بیت‌کوین تنها ۱۳ درصد مثبت است و این میزان رشد معادل رشد شاخص استاندارد اند پورز در همین مدت است. آلکس ریفت بنیان‌گذار شرکت «ایست‌پیسز» در آتلانتا می‌گوید: «قیمت بیت‌کوین پس از سقوط سه‌شنبه گذشته و رشد محدود آن تثبیت شده و سطح حمایتی آن رقم ۳۰ هزار دلار است.» در روزهای اخیر تعداد بیشتری از تحلیلگران تکنیکال به خرید و فروش متعدد روزانه اقدام کرده‌اند و این به‌معنای افزایش بی‌ثباتی در بازار است.
با آنکه نوسان‌های شدید در قیمت بیت‌کوین همواره یک ویژگی ذاتی بازار این ارز بوده، اما به‌نظر می‌رسد این بار شرایط کمی متفاوت است. زیرا برای مثال طی ماه‌های اخیر شرکت‌های بزرگ از جمله فیدلیتی و پی‌پال میلیون‌ها دلار در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، همچنین میلیون‌ها نفر دیگر طی ۱۲ ماه اخیر وارد این بازار شده‌اند. قیمت بیت‌کوین تحت‌تاثیر عوامل گوناگون از جمله توییت‌های ایلان ماسک مدیر‌عامل تسلا و احتمال افزایش نرخ بهره در آمریکا کاهش یافته است. سرمایه‌گذاران با‌تجربه که با افق بلندمدت وارد بازار شده‌اند می‌دانند چطور باید با این نوسان‌های بزرگ کنار بیایند اما سرمایه‌گذاران تازه‌وارد که برای کسب سود بالا و سریع وارد بازار شده بودند، طی هفته‌های اخیر به‌شدت زیان دیده‌اند و باید از خود بپرسند آیا واقعا برای ادامه حضور در چنین بازاری آمادگی دارند یا نه.
قیمت بیت‌کوین اواسط ماه آوریل پس از آنکه سهام شرکت کوین‌بیس یعنی بزرگ‌ترین کارگزاری ارزهای دیجیتالی در آمریکا در بورس این کشور عرضه شد به رقم بی‌سابقه‌ای رسید. از نیمه دوم سال گذشته میلادی جو بازار ارزهای دیجیتالی مثبت بود و عواملی نظیر توییت‌های مثبت ایلان ماسک و حرکت نهادهای سرمایه‌گذاری به سوی بیت‌کوین سبب شده بود. قیمت این ارز بالا رود و تعداد بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران خرد نیز به بازار وارد شوند. در هفته‌های اخیر اخبار مثبت متعدد درباره بازار بیت‌کوین منتشر شده است؛ برای مثال دولت السالوادور اعلام کرده به زودی بیت‌کوین در کنار دلار به ارز رسمی در این کشور تبدیل خواهد شد. همچنین برخی شرکت‌ها و بانک‌ها درحال فراهم کردن زمینه برای پذیرش بیت‌کوین به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری هستند. اما ایلان ماسک اعلام کرده شرکت تسلا برای فروش محصولات خود بیت‌کوین نمی‌پذیرد. زیرا استخراج و تراکنش‌های این ارز برق زیادی مصرف می‌کند. از سوی دیگر در دو ماه اخیر دولت چین به شکل فراگیر تمامی فعالیت‌های مرتبط با بیت‌کوین را سرکوب کرده است. یک نکته دیگر این است که حمله سایبری به خطوط لوله کلونیال آمریکا و باج‌خواهی هکرها به بیت‌کوین سبب‌شده نمایندگان کنگره آمریکا بر موضوع استفاده از ارزهای دیجیتالی در فعالیت‌های غیرقانونی تمرکز کنند. از پیش بانک‌مرکزی و وزارت دارایی آمریکا بارها علیه ارزهای دیجیتالی موضع‌گیری کرده بودند زیرا از دید آنها این ارزها ابزاری برای فعالیت‌های غیرقانونی مثل پولشویی و باج‌خواهی است. یک عامل دیگر که سبب کاهش قیمت بیت‌کوین شده و عاملی پایدار است؛ تغییر لحن بانک‌مرکزی آمریکا درباره سیاست‌های پولی است. این نهاد در نشست اخیر خود این سیگنال را به بازارها ارسال کرد که درحال بررسی موضوع کاستن از برنامه‌های حمایتی از جمله بالا‌بردن نرخ‌های بهره است تا از رشد شدید نرخ تورم جلوگیری شود. افزایش نرخ‌های بهره سبب می‌شود جذابیت دارایی‌های مستعد سفته‌بازی کمتر شود. محدود‌شدن برنامه‌های حمایتی همچنین سبب کاهش منابع مالی در دست مصرف‌کنندگان برای حضور در بازارهایی نظیر بازار ارزهای دیجیتالی می‌شود. به این ترتیب در هفته‌های اخیر مجموعه‌ای از عوامل مثبت و منفی بر بازار ارزهای دیجیتالی به‌ویژه بیت‌کوین تاثیر گذاشته و برخی از این عوامل پایدار هستند. در نتیجه باید مدتی بگذرد تا تاثیر آن بر بازار کمتر شود. سرمایه‌گذاران در این بازارها باید مثل همیشه برای بی‌ثباتی عمیق بازار آماده باشند. رسیدن به ثبات نسبی در بازار ارزهای دیجیتالی یک روند بسیار زمانبر خواهد بود.
بخرید و فراموشش کنید!
رایان هار؛ تایم
هفته گذشته قیمت بیت‌کوین برای نخستین‌بار از ابتدای سال جاری میلادی به زیر ۳۰ هزار دلار سقوط کرد و این نزول بار دیگر ویژگی ذاتی بازار ارزهای دیجیتال یعنی بی‌ثباتی را نشان داد. کاهش قیمت‌ها درحالی رخ داد که تعداد سرمایه‌گذاران در بازار این ارزها درحال افزایش است و بر گستره استفاده از بیت‌کوین افزوده شده است. مشاوران مالی و متخصصان سرمایه‌گذاری نسبت به اختصاص سهم بالا از سبد سرمایه‌گذاری به ارزهای دیجیتالی هشدار داده‌اند و علت بدبینی آنها این است که بازار ارزهای دیجیتالی بازاری جدید است و بی‌ثباتی آن برای مدتی طولانی ادامه خواهد داشت. از دید متخصصان یاد شده حضور در این بازار نباید به نادیده گرفته شدن دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری منجر شود. اگر سرمایه‌گذاران به جای پرداخت بدهی‌های خود که نرخ بهره بالا دارد یا اختصاص پول برای دوران بازنشستگی، در بازار ارزهای دیجیتالی سرمایه‌گذاری کنند، اشتباه خواهند کرد.
تحلیلگر موسسه مدیریت پول در کالیفرنیا می‌گوید: «با سرمایه‌گذاری در این بازار احتمال از دست دادن تمامی دارایی شما بالاست، درحالی‌که احتمال کسب سود پایین است. نباید به میزانی در این بازار حضور داشت که مشکل مالی برای خانواده پدید آید یا تحقق اهداف مالی با مانع مواجه شود.» یک پرسش مهم این است که سقوط هفته گذشته قیمت بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی برای سرمایه‌گذاران چه معنایی دارد؟ برای آن دسته از سرمایه‌گذاران که افق بلندمدت دارند و از استراتژی خرید و نگهداری پیروی می‌کنند، نوسان‌هایی نظیر آنچه هفته گذشته مشاهده شد ممکن است بارها رخ دهد و کاهش قیمت‌ها رویدادی نیست که لازم باشد درباره آن بیش از حد نگران بود.
یکی از کارشناسان می‌گوید: «در دوره‌های نوسان شدید قیمت‌ها، من اصلا قیمت‌ها و حساب خود را چک نمی‌کنم. سال ۲۰۱۷ نیز شاهد رشد شدید قیمت‌ها و سپس کاهش آن بودیم. گاه ممکن است قیمت‌ها تا ۸۰ درصد کاهش یابد.» سال ۲۰۱۷ قیمت بیت‌کوین به تدریج رشد کرد و به محدوده ۲۰ هزار دلار رسید. اما سال بعد بازار سقوط کرد و قیمت بیت‌کوین به محدوده ۳هزار دلار کاهش یافت. متخصصان توصیه می‌کنند تنها کمتر از ۵ درصد سبد دارایی‌های خود را به ارزهای دیجیتالی اختصاص دهید. با این کار سقوط قیمت‌ها هیچ استرسی به شما وارد نخواهد کرد. همه باید بدانند که سقوط و رشد بازار همواره رخ می‌دهد. بیل نابل، تحلیلگر تکنیکال پلت‌فرم توکن متریکس می‌گوید: «نوسان‌های بزرگ در قیمت‌ها همواره بوده و همیشه خواهد بود و چیزی است که باید با آن کنار بیایید.»
تا زمانی که سرمایه‌گذاری شما در ارزهای دیجیتالی مانع سرمایه‌گذاری در دیگر حوزه‌ها نیست و تنها به میزانی سرمایه‌گذاری کرده‌اید که اگر تمام آن از میان برود، برای شما اهمیتی ندارد افت، قیمت‌ها دردسرساز نخواهد بود. استراتژی سرمایه‌گذاری بلندمدت یعنی بخرید و فراموشش کنید. اگر کاهش شدید قیمت‌ها برای شما مشکل‌ساز می‌شود حتما بیش از حد منطقی در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اید. باید تنها به میزانی در بازار حضور داشته باشید که اگر قیمت ارز دیجیتالی در سبد دارایی‌تان به صفر رسید مشکلی پیدا نکنید. اما حتی اگر کاهش قیمت‌ها سبب می‌شود درباره سهم این ارزها در سبد دارایی‌تان تجدیدنظر کنید باید به همان توصیه عمل کنید. نباید خیلی سریع استراتژی خود را تغییر دهید. ببینید چه روشی برای شما مشکل‌ساز نیست. برای مثال میزان کمتری پول به خرید ارزهای دیجیتالی اختصاص دهید یا بر تنوع سرمایه‌گذاری خود در حوزه این ارزها بیفزایید. می‌توانید به‌جای خرید ارز دیجیتالی در صندوق‌های وابسته به این ارزها یا صندوق‌های بلاک‌چین سرمایه‌گذاری کنید. البته حتی در این حالت هنگامی که قیمت ارزها دچار نوسان می‌شود، ارزش دارایی‌های شما تغییر می‌کند. نباید اجازه دهید، احساسات شما بیش از حد برانگیخته شود. زیرا در این حالت تصمیم اشتباه خواهید گرفت.
پرسش بعدی این است که اگر به بازار ارزهای دیجیتالی علاقه‌مند هستید. اما تاکنون وارد این بازار نشده‌اید، چه راهی پیش روی شماست؟ رویکرد سرمایه‌گذاری بلندمدت یعنی سرمایه‌گذاری کن و فراموشش کن درباره سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتالی ممکن است کاملا مناسب نباشد. برخی تحلیلگران معتقدند بازار ارزهای دیجیتالی با بازارهای سنتی مالی بسیار متفاوت است. برای مثال در بازارهای سنتی شما با چند دهه سابقه سهم‌ها و بازار آشنا هستید، اما بازار ارزهای دیجیتالی یک بازار جدید است، بنابراین سابقه طولانی از بازار وجود ندارد. سرمایه‌گذاران بالقوه که به‌دنبال خرید در قیمت‌های پایین هستند باید بدانند که نوسان‌های شدید ادامه پیدا خواهد کرد و واکنش بازار به یک خبر ممکن است بیش از حد بزرگ باشد. حتی اگر شما همین حالا سرمایه‌گذاری کنید یعنی زمانی که قیمت‌ها نسبتا پایین است باید برای کاهش بیشتر آنها آماده باشید. در این بازار هم باید به میزانی سرمایه‌گذاری کنید که اگر همه آن سرمایه‌گذاری از میان رفت دچار مشکل نشوید و هم ابتدا باید پول خود را صرف دیگر اولویت‌های مالی نظیر صندوق بازنشستگی و اندوخته اضطراری کنید. در نهایت سومین سوال این است که دلیل کاهش اخیر قیمت ارزهای دیجیتالی چیست؟ بسیاری از سرمایه‌گذاران نوسان قیمت ارزهای دیجیتالی را بخشی از بازی سرمایه‌گذاری می‌دانند. اما بی‌ثباتی گاه برای سرمایه‌گذاران قابل تحمل نیست و بسیاری از مواقع آنها خیلی سریع اقدام به فروش می‌کنند. با آنکه کاهش اخیر قیمت‌ها شبیه سقوط قیمت‌ها در سال ۲۰۱۸ است. اما بازار بیت‌کوین نسبت به آن زمان بسیار پخته‌تر شده است. سرمایه‌گذاران جدید که با افق کوتاه‌مدت وارد بازار شده‌اند و در واکنش به افت قیمت‌ها اقدام به فروش می‌کنند، زمینه را برای تداوم کاهش قیمت‌ها فراهم می‌کنند. این دلیلی است که از سوی شرکت گلس‌نود که تحلیلگر بلاک‌چین است ارائه شده است. با آنکه نوسان‌ها طبیعی هستند، تحولات هفته‌های اخیر کمی غیرعادی است. برخی تحلیلگران تصور می‌کردند بازار به حدی از بلوغ رسیده که چنین نوسان‌های شدیدی کمتر رخ بدهند. افت هفته‌های اخیر قیمت ارزهای دیجیتالی حاصل ترکیبی از چند عامل بوده که سبب شده کاهش قیمت‌ها شدید باشد. سخنان منفی ایلان ماسک درباره بیت‌کوین و مصرف بالای برق آن و نیز تدابیر سختگیرانه دولت و بانک‌مرکزی چین علیه بیت‌کوین مهم‌ترین عوامل سقوط قیمت‌ها هستند. واکنش انباشته سرمایه‌گذاران به این دو عامل به سقوط قیمت‌ها منجر شده است. این دو عامل برای مدتی نسبتا طولانی بر بازار و رفتار سرمایه‌گذاران تاثیر خواهند داشت. ایلان ماسک قبول بیت‌کوین برای فروش محصولات شرکت تسلا را به افزایش سهم برق مورد نیاز برای استخراج بیت‌کوین از منابع پاک به ۵۰ درصد وابسته کرده و دولت چین طی دو ماه اخیر تدابیر فراگیری را برای متوقف کردن تمامی فعالیت‌های وابسته به بیت‌کوین اتخاذ کرده است. برخی تحلیلگران سقوط قیمت‌ها را به سقوط بورس‌ها در سال ۱۹۸۷ شبیه دانسته‌اند. در آن سال ماه‌ها طول کشید تا شرایط به حالت قبل از سقوط بازگشت، اما از آنجا که نوسان قیمت‌ها در بازار ارزهای دیجیتالی نسبت به نوسان شاخص‌های مالی در دهه ۱۹۸۰ بسیار سریع‌تر و بزرگ‌تر است، احتمالا بهبود شرایط در بازار ارزهای دیجیتالی سریع‌تر خواهد بود. نکته مهم این است که سرمایه‌گذاران نباید دچار وحشت شوند. اگر میزان سرمایه‌گذاری شما در بازار اندک است می‌توانید بی‌ثباتی‌ها را تحمل کنید.
